75 years ago the Soviet Army made free the city of Lodge, saving it from the Nazi terror

Here's how the Nazis desecrated Freedom Square. Since, according to an extreme ideological propaganda and dingbats duplicating its lies, we allegedly were under Soviet occupation during the first decades after World War II, why did the Monument of Kosciuszko (pronounciation: koscyushko) return to its interbellum’ place in this square and no one took it from there anymore?

Lodge (Lodz, Łódź), like other industrial cities of Central Poland, was significantly different from the rest of the country

This one of the largest districts of the textile industry in the world before the First World War was created as a result of the joint work of four nations: Polish, German, Jewish and French. Particularly noteworthy is the contribution of hard and honest work, technical skills and far going social reforms movement of Polish Germans. On the other hand, this national group which received huge donations from Polish aristocrats and from the government of the Kingdom of Poland, arriving on Polish soil in most cases as paupers, felt grateful to the Polish nation.

German national group in the so-called Congressional Poland largely became part of the Polish society for many other reasons. For example, most of them came from Saxony and Lower Silesia, where many local residents spoke also Polish, Czech or Sorbian. Hence, an exceptionally harmonious community of industrialists and traders; the People of the City of Lodge (Lodzermenschen) — was established quickly here. Further strengthening of the community spirit and community of interests of Polish and German factory owners, also the workers was influenced by the fact that...

Already the first German occupation, the one from 1914-18, took a heavy toll on the inhabitants of Central Poland

Famine emerged in many homes due to unemployment, related mainly to the confiscation of cotton mills’ machinery by the occupier. Emperor Willy's soldiers also took grain, potatoes, poultry, cattle and pigs away. They paid so much that it was enough only for salt, matches and some fuel for kerosene lamps. There was no mercy, no allowances were made for German manufacturers and workers or for German villages. As a result ...

German youth took an active part in disarming the soldiers of the German Reich —  the restoration of the Polish state was greeted with great enthusiasm

The internal policy of National Democracy which, together with the Christian Democrats and the People Party ruled the reborn Polish state, was quite smart in this particular sphere. German language schools were transformed according to the principles of newly introduced utraquist (bilingual) schooł system.  German schoolchildren who had spoken in many different dialects of the old country in their villages until now, had learned clear German language. In the industry, the government has rushed to help buy new machines to replace those taken away and send to Germany. Lodge and Bielow received exclusive purchasing agreement to make and deliver uniforms for the Polish Army.

Good relations of the Polish State with his German minority don’t upset the Third Reich – the Sanation regime should be blamed for that

In the year 1932, dictator Joseph Pilsudski finally adopted the course for accelerated, imposed by force, polonisation and colonisation of national minorities. With regard to the German minority, it took the form of a gradual and actual liquidation of junior high and elementary schools to which Polish Germans sent their children. The two languages ​​of instruction were out of the question. The number of hours of German taught there as a foreign language was limited to four, at most five a week, during the 1938/9 school year. The constant payment roll suspensions in the textile industry related to the economic crisis that the Sanation regime could not cope with, exasperated a lot of people too.

Still, as a result of the bestial bombardment of Łódź on September 2, 1939, only a handful of local Nazis welcomed the Wehrmacht entering the city

The purpose of the raid was to destroy tenement houses inhabited by the Jewish minority and workers supporting the German Socialist Labor Party in Poland and kill their inhabitants. After bombs were drop the planes lowered the flight and opened fire from machine guns to Polish soldiers and scouts, hurrying to help the wounded and buried by debris. At the intersections of Franciscan and Marine streets from the Polish Army Street rivers of blood flowed. Hell on earth also broke out near the factory of the Poznanski family (currently there is the Old Town Park) and on the Old Market Square. Among the wounded was the German historian, being also the captain of the Polish Army, Albert Breyer. He died two weeks later in a hospital in Warsaw.

The Nazis took over Lodz and continued to murder Poles, Jews and Germans

The murder of the clergy was particularly outrageous; first Catholic priests were arrested executed in the woods, then Protestant preachers tortured to death by the Gestapo. The vast majority of the people of the city of Lodge united in resistance against the "reckless Germans from the Reich".

—

The liberation of the city on the Lodka (Boat River) was preceded by the last, wide-ranging action of the resistance

The Socialists, such as the PPS as the aforementioned German Labour Party (WRN-DSAP), had their secret organisations here all the time. The German criminal police, mostly made up of local residents, took part in the underground activities. While the Wehrmacht withdrew from the city, the police officers quickly removed the uniforms and handed over the weapons to the Socialists. A doomsday for the SS-men came, and the Red Army soldiers
, marching in to Lodge carried out the work of their doom. Although the Gestapo managed to burn alive political prisoners in the Radegast (Radogoszcz) prison, another group of Himmler’s cutthroats did not manage to escape from Polish People’s Army tanks in Alexandrov.

The entry of the Soviet Army's into Lodge ended with the victory the battle fought by the workers, which lasted for several days in the Lodger factories

On January 19, in the evening, as soon as it became clear that the German army and the authorities of Varta Land (Polish lands incorporated into the Reich) left the city, removed by the occupier in the suburbs the Polish poor rushed to loot food stores and warehouses. Since it was about obtaining first-needed articles in conditions of confusion caused by war, this was difficult to consider as actions requiring fierce counteraction

The situation around the factories, where there was a threat of robbery and demolition by asocial scum, which traditionally did not lack in Lodz, was quite different. Crews of workers and technicians sent by the occupation authorities (there were Polish Germans among them), who for several days had deliberately worked as slowly as possible on dismantling and preparing industrial equipment for transport, closed on January 20 themselves from inside at workplaces. Wanting to ward off the siege somehow (in many factory halls all windows were broken with stones thrown by hooligans), the workers sent a delegation to the city commander.

The Soviet colonel allowed the creation of a workers' guard and ordered to arm the guards with trophy Mauser repetitive rifles, with which Polish workers were well acquainted. The following weeks passed on the devoted self-propelled organisation of factory crews who, notwithstanding the frosts, fixed sheet glass in the windows and set back in factory halls all the cotton mills machinery saved from taking deep into Germany. Poles and Lodger Germans worked side by side in many places.

On this day, a completely new, better era began in the informal capital of Central Poland, being at the same time (for over than next two years) the real capital of the Republic of Poland

As the only industrial city which was not seriously damaged as a result of war and occupation, Lodge gained (along with Upper Silesia) strategic importance in the conditions of the need to rebuild other cities and ensure the supply of industrial goods to the village areas. Huge funds have been invested there under the centrally planned economy. During the first fifteen years, the dictatorship of nomenklatura has greatly advanced the work of ensuring cleanliness and hygiene in the city, which was earlier widely known for its terrible smell. The smell of hundreds of rural toilets in the courtyards and open sewers. Waterworks were build almost from the scratch and sewage appeared on every street.

A huge number of new blocks of flats was built: first of brick, and since 1959 as standardised concrete-block buildings. The first department stores emerged. Soviet communism, which was established in a relaxed form in Poland, under which some part of the free market was preserved, coped well with such tasks. In 1988 Łódź, with 850,000 inhabitants (now 680,000), was at the peak of the heyday of its industry and crafts. So far, these population or production volumes have been not restored.

The city of four cultures has never restless lost its own face

First of all, about 30 percent of pre-war Polish Germans remained in it.  Deprived of their former cultural and sports institutions, treated at first harshly, they quickly proved necessary. First of all, to run pharmacies and hospitals, where they collaborated with several people who left alive from the hell of the Lodz ghetto (Litzmanstaedter Ghetto). The authentic Polish proletarian communist Kazimierz (Casimir) Mijal (pronounciation; mee-yal), who was at the head of the post-war administration of Lodge, was fighting with decrees for their lives against the commander of "Polish" concentration camps Salomon Morel. The descendants of Russian and Georgian government officials continued to attend the Orthodox Church. The Lodger rabbi preferred not to flaunt himself, but those who needed him knew where to find him

It is true that the era of “squares dictatorship” also had its dark sides

This pithy term comes from Paweł Jasienica - the most outstanding Polish historian. To be outstanding, however, does not mean to be also imperturbable.  It is enough to consider the history of East German rail transport modelling to understand that he was not 100 per cent right in this assessment. Standing at night in a queue for meat, the lack of basic consumer goods, holes in asphalt and in pavements are only some narrow sections of the history of the Polish People's Republic, not its average weekday. Similarly, the Cossacks’ knout did not specify living conditions under the Russian tsardom.

The Stalinist period and infamous actions of Security Police associated with it...

deserves a separate judgment. However, since it is not allowed to this day to publicly mention who exactly stood behind these actions, then the question arises; under whose dominance are we now?

75 lat temu Armia Radziecka uwolniła Łódź od okupacji hitlerowskiej

Oto jak hitlerowcy zbezcześcili Plac Wolności. Skoro zdaniem skrajnej propagandy ideologicznej oraz powielających jej kłamstwa głąbów kapuścianych w pierwszych dziesięcioleciach po II wojnie światowej byliśmy pod sowiecką okupacją, to dlaczego pomnik Kościuszki wrócił na swoje miejsce na tym placu i już nikt go więcej stamtąd nie zabrał?

Łódź, podobnie jak inne miasta przemysłowe Polski Środkowej, znacznie różniła się od reszty kraju

Ten jeden z największych na świecie przed pierwszą wojną światową okręgów przemysłu włókienniczego powstał w wyniku wspólnej pracy aż czterech narodów: polskiego, niemieckiego, żydowskiego i francuskiego. Na podkreślenie zasługuje zwłaszcza wkład pracy, myśli technicznej i głębokich reform społecznych polskich Niemców. Z drugiej strony ta grupa narodowościowa, która otrzymała ogromne darowizny od polskich arystokratów i od rządu Królestwa Polskiego, przybywając na polską ziemię w większości przypadków jako nędzarze, poczuwała się do wdzięczności wobec narodu polskiego. Niemiecka grupa narodowa w tzw. kongresówce w dużej mierze stała się częścią społeczeństwa polskiego również z wielu innych przyczyn. Np. większość z nich pochodziła z Saksonii i Dolnego Śląska, gdzie wielu miejscowych mieszkańców mówiło po polsku,  czesku albo serbołużycku. Stąd też szybko powstała nadzwyczaj zgodnie działająca wspólnota przemysłowców i handlowców – Ludzie Miasta Łodzi. Na dalsze zacieśnienie wspólnoty interesów polskich i niemieckich fabrykantów oraz robotników wpłynęło to, że

Już pierwsza niemiecka okupacja, ta z lat 1914-18, dała się mocno we znaki mieszkańcom Polski Środkowej

Głód pojawił się w wielu domach z powodu braku pracy, związanego głównie z konfiskatą maszyn przemysłu włókienniczego przez okupanta. Żołnierze cesarza Wilhelma zabierali również zboże, ziemniaki, drób, bydło i świnie. Płacili za to tyle, że wystarczyło tylko na sól, zapałki i trochę paliwa do lamp naftowych. Dla niemieckich fabrykantów oraz robotników, dla niemieckich wsi nie było litości, żadnej taryfy ulgowej. Wskutek tego...

Niemiecka młodzież wzięła czynny udział w rozbrajaniu żołnierzy Rzeszy Niemieckiej – przywrócenie państwa polskiego powitano z ogromnym entuzjazmem

Polityka wewnętrzna Narodowej Demokracji , która wraz z chadecją oraz ludowcami rządziła odrodzonym państwem polskim, była dość zręczna na tym odcinku. Szkoły niemieckie przekształcono na utrakwistyczne, tzn. z dwoma językami wykładowymi. Mówiąca dotąd na wsiach narzeczami niemiecka dziatwa szkolna uczyła się literackiej niemczyzny – Hochdeutsch. W przemyśle rząd spieszył z pomocą w zakupie nowych maszyn na miejsce tych wywiezionych do Rzeszy. Łódź i Bielsko-Biała otrzymały wyłączność na szycie mundurów dla Wojska Polskiego.

Dobrych stosunków państwa polskiego z jego niemiecką mniejszością nie zepsuła Trzecia Rzesza – dokonała tego sanacja

W roku 1932 dyktator Józef Piłsudski przyjął ostatecznie kurs na przyśpieszoną, narzucaną siłą polonizację i kolonizację mniejszości narodowych. W odniesieniu do mniejszości niemieckiej przybrało to postać stopniowej, faktycznej likwidacji gimnazjów i szkół podstawowych, do których polscy Niemcy wysyłali swoje dzieci. O dwóch językach nauczania nie było już mowy. Liczbę godzin języka niemieckiego, nauczanego tam jako język obcy, w roku szkolnym 1938/9 ograniczono do czterech, co najwyżej pięciu tygodniowo. Mnóstwo złej krwi narobiły również bezustanne wstrzymywanie płac w przemyśle włókienniczym, związane z kryzysem gospodarczym, z którym reżim sanacyjny nie umiał sobie poradzić.

Mimo to, w wyniku bestialskiego bombardowania Łodzi w dniu 2 września 1939, tylko garstka miejscowych nazistów powitała wkraczający do miasta Wehrmacht

Tego dnia hitlerowska Luftwaffe zbombardowała Bałuty i Stare Miasto. Celem nalotu były kamienice czynszowe, zamieszkane przez mniejszość żydowską oraz robotników popierających Niemiecką Socjalistyczną Partię Pracy w Polsce. Następnie samoloty obniżyły lot i otworzyły ogień z broni maszynowej do polskich żołnierzy i harcerzy, spieszących z pomocą rannym i zasypanym przez gruzy.  Na skrzyżowaniach ulic: Franciszkańskiej i Marynarskiej z Wojska Polskiego płynęły rzeki krwi. Piekło na ziemi rozpętało się również w pobliżu fabryki rodziny Poznańskich (obecnie jest tam Park Staromiejski) oraz na Starym Rynku. Wśród rannych był niemiecki historyk, a zarazem kapitan Wojska Polskiego Albert Breyer. Zmarł dwa tygodnie później w szpitalu w Warszawie.

Hitlerowcy przejęli władzę nad Łodzią i nadal mordowali Polaków, Żydów i Niemców

Szczególnie wielkie oburzenie wywołało wymordowanie duchowieństwa; najpierw księży katolickich, a potem pastorów ewangelickich. Ogromna większość Ludzi Miasta Łodzi zjednoczyła się w oporze przeciwko „Germanom z Rzeszy”.


Wyzwolenie miasta nad rzeką Łódką poprzedziła ostatnia, szeroko zakrojona akcja ruchu oporu

Socjaliści, tak PPS jak wspomniana Partia Pracy (WRN-DSAP) mieli tu cały czas swoją tajną organizację. W działalności podziemia brała czynny udział niemiecka policja kryminalna, złożona przeważnie z miejscowych mieszkańców. W czasie gdy Wehrmacht wycofał się z miasta, policjanci błyskawicznie zdjęli mundury, a broń przekazali socjalistom. Nastał sądny dzień dla esesmanów, a zajmujący Łódź czerwonoarmiści dokonali dzieła ich zagłady. Co prawda gestapowcy zdążyli spalić żywcem więźniów politycznych w Radogoszczu, ale inna grupa hitlerowskich oprawców nie zdążyła uciec przed polskimi czołgami w Aleksandrowie.

Wkroczenie Armii Radzieckiej do Łodzi zakończyło zwycięstwem robotników trwającą od kilku dni bitwę o łódzkie fabryki

19 stycznia wieczorem, gdy tylko stało się jasne, że niemiecka armia i władze Kraju Warty (ziem polskich wcielonych do Rzeszy) opuściły miasto, usunięta przez okupanta na przedmieścia polska biedota rzuciła się do rabowania sklepów spożywczych i magazynów. Ze względu na to, że chodziło tu o zdobycie artykułów pierwszej potrzeby w warunkach zamętu spowodowanego przez wojnę, trudno było to uznać za poczynania wymagające ostrego przeciwdziałania.

Zupełnie inna była sytuacja wokół fabryk, gdzie wystąpiło zagrożenie rabunkiem i zdemolowaniem przez męty społeczne, których tradycyjnie w Łodzi nie brakowało. Wysłane przez władze okupacyjne ekipy robotników i techników (nie brakowało wśród nich polskich Niemców), które od kilku dni celowo pracowały jak najwolniej nad demontażem i przygotowaniem do transportu urządzeń przemysłowych, zamknęły się 20 stycznia od środka w zakładach pracy. Chcąc jakoś odeprzeć oblężenie (w wielu halach fabrycznych wybito wszystkie szyby w oknach) robotnicy wysłali delegację do komendanta miasta.

Radziecki pułkownik zezwolił na utworzenie straży robotniczej i polecił wydać jej zdobyczne karabiny powtarzalne Mauser, z którymi polscy robotnicy byli dobrze obeznani. Następne tygodnie minęły na samorzutnym organizowaniu się załóg fabrycznych, które nie zważając na mrozy wprawiały szyby w oknach i ustawiały z powrotem w halach fabrycznych uprzednio przygotowane do wywiezienia w głąb Niemiec maszyny. W wielu miejscach ramię w ramię pracowali Polacy i łódzcy Niemcy. Najbardziej aktywni okazali się pracownicy zakładów Scheiblera, Poznańskiego i Johna.

Tego dnia w nieformalnej stolicy środkowej Polski, a także rzeczywistej stolicy Rzeczypospolitej Polskiej (przez ponad dwa najbliższe lata) rozpoczęła się zupełnie nowa, lepsza era

Jako jedyne miasto przemysłowe, które nie zostało poważnie zniszczone w wyniku wojny i okupacji, Łódź zyskała (wraz z Górnym Śląskiem) strategiczne znaczenie w warunkach konieczności odbudowy innych miast oraz zapewnienia zaopatrzenia wsi w towary przemysłowe. W Łodzi zainwestowano ogromne fundusze gospodarki centralnie planowanej. W ciągu pierwszych piętnastu lat dyktatura nomenklatury ogromnie posunęła do przodu dzieło zapewnienia czystości i higieny w mieście, które było dotąd szeroko znane ze strasznego smrodu. Smrodu biorącego się z setek wiejskich ubikacji na podwórkach oraz z otwartych kanałów ściekowych. Przeprowadzono wodociągi, a na każdej ulicy pojawiła się kanalizacja.

Wybudowano ogromną ilość nowych bloków mieszkalnych: ceglanych, a od roku 1959 również wykonanych z wielkiej płyty. Powstały pierwsze domy towarowe. Radziecki komunizm, występujący zresztą w Polsce w złagodzonej postaci, w ramach której zachowano pewną część wolnego rynku, dobrze sobie radził z takimi zadaniami. W roku 1988 Łódź, licząca sobie 850 tysięcy mieszkańców (obecnie 680 tysięcy), była u szczytu rozkwitu swojego przemysłu i rzemiosła. Jak dotąd nie udało się przywrócić takiego zaludnienia ani tamtych rozmiarów produkcji.

Miasto czterech kultur nie utraciło bez reszty swojego oblicza

Przede wszystkim pozostało w nim ok. 30 procent polskich Niemców sprzed wojny. Pozbawieni swoich dawnych instytucji kulturalnych i sportowych, traktowani z początku surowo, bardzo szybko okazali się niezbędni. Przede wszystkim do uruchomienia aptek i szpitali, gdzie współpracowali z kilkoma osobami, które wyszły żywe z piekła łódzkiego getta (Litzmannstaedter Ghetto). Stojący na czele powojennej administracji Łodzi autentyczny polski, proletariacki komunista Kazimierz Mijal toczył o nich bitwę na dekrety z komendantem "polskich" obozów koncentracyjnych Salomonem Morelem. Potomkowie rosyjskich i gruzińskich urzędników państwowych nadal uczęszczali do cerkwi. Łódzki rabin wolał się nie afiszować, ale ci co go potrzebowali wiedzieli gdzie go znaleźć.

To prawda, że epoka „dyktatury ciemniaków” miała również swoje ciemne strony

To soczyste określenie pochodzi od Pawła Jasienicy – najwybitniejszego polskiego historyka. Najwybitniejszy nie znaczy jednak nieomylny. Wystarczy wziąć pod uwagę dzieje wschodnioniemieckich kolejek elektrycznych aby zrozumieć, że nie miał w tej ocenie 100% racji. Stanie nocą w kolejce po mięso, brak podstawowych dóbr powszechnego użytkowania, dziury w asfalcie i w chodnikach to tylko pewne wycinki dziejów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a nie jej przeciętny dzień powszedni. Podobnie jak kozacka nahajka nie określała warunków życia za cara.

Okres stalinowski oraz związane z nim haniebne wyczyny bezpieki

zasługuje na osobny osąd. Skoro jednak do dzisiaj nie wolno publicznie dokładnie wymienić kto stał za tymi wyczynami, to nasuwa się pytanie: pod czyją dominacją obecnie jesteśmy?

Die ruhmreichen Tage der Journalisten in Russisch-Polen

Die Statue von Gutenberg an der Fassade des Bürohauses und jetzt auch Baudenkmals in der Petrykauer Straße (ulica Piotrkowska), wo Jan/Johann Petersilge, einer der angesehensten Lodzermenschen (Menschen der Stadt Lodz), wie sich einst die Bewohner von Lodsch (Łódź) mit Stolz nannten, gelebt und gearbeitet hat. In der Zwischenkriegszeit war in seinem Heim die Nationalpartei untergebracht, die eine ideologische Fortsetzung der Gedanken der Anhänger der organischen Arbeit und Positivisten darstellte. Der Gedanke der Nationaldemokratie wird derzeit von Jan Engelgard fortgesetzt.

Die besten Journalisten von Russisch-Polen waren aus der journalistischen Schule der hohen Arbeitsethik, des geordneten Denkens und Handelns von Petersilge hervorgegangen. Dank ihrer unermüdlichen Arbeit in den Bereichen Wirtschaft, Bildung, Kultur und Religion im Geiste des Positivismus sowie ihrer vorbildlichen bürgerlichen Haltung wurde Grundlage zur Wiedererlangung der polnischen Staatsunabhängigkeit 1918 geschaffen.

Sławomir Milejski - Praca własna. Łódź, kamienica J. Petersilgego, 1896. CC BY 3.0  File:SM Łódź Piotrkowska 86 2017 (1) ID 613240.jpg  Utworzony: 15 lipca 2017

Ein paar Worte zum Thema der epochemachenden Zeitung 

Am 6. Januar 1884 erschien die erste Ausgabe von „Dziennik Łódzki“ (Lodscher Tageblatt). Es zählte nur 4 Seiten. Im Laufe der Zeit wurde es 6 Seiten stark. Die erste Zeitung in Lodsch, die vollständig auf Polnisch veröffentlicht wurde, entstand aufgrund der Tatsache, dass die russische Teilungsmacht die weitere zweisprachige Veröffentlichung der „Gazeta Łódzka / Lodzer Zeitung“ untersagte. Im Zusammenhang damit bat der Herausgeber der "Lodzer Zeitung", Johann Petersilge, eine Gruppe seiner Journalisten, die für den polnischen Teil seiner Tageszeitung verantwortlich waren, so bald wie möglich ein polnisches Tageblatt zu gründen.

„Dziennik Łódzki” / Lodscher Tageblatt wurde dank der Unterstützung der Polendeutschen und einer Gruppe polonisierten Juden geschaffen

Die Polendeutschen, d. H. Nachkommen deutscher Siedler, die in dem sogenannten Kongreßpolen lebten, waren größtenteils polenfreundlich gesinnt. Dies lag hauptsächlich daran, dass sie frommen, an biblischen Geboten unerschüttert glaubenden Christen waren. Darüber hinaus waren sie als Plebejer von der Hochkultur des polnischen protestantischen Adels beeindruckt. Dies führte im Laufe der Zeit zu einem wachsenden Konflikt zwischen dieser Volksgruppe und dem Deutschen Reich, das vom Chauvinismus oder heidnischen Nationalismus beherrscht wurde, und zu einer immer klarer gewordenen Identifizierung mit Polen seitens der Polendeutschen. Es entstand unter ihnen die Polonisierer-Bewegung, die Polnisch in die evangelische Kirche und nach eigenem Hause einführten.

Wie geht aus dieser Anzeige hervor, wurden in Lodsch, in einer der ersten Ausgaben von "Dziennik Łódzki" Polnisch und Deutsch gleichzeitig verwendet. Viele einheimischen Deutsche beherrschten Polnisch und ein gebildeter Pole sprach gut Deutsch. Letzteres war eine gemeinsame Sprache in technischen, finanziellen, industriellen und kommerziellen Angelegenheiten. Freier Zugang - gemeinfrei

Innerhalb der jüdischen Minderheit gab es wiederum die Assimilationsbewegung, welche beeindruckt von den Errungenschaften der österreichisch-deutschen Hochkultur, die jiddische Sprache aufgab. Sie schämten sich der Stagnation ihrer eigenen Gemeinschaft, ihrer Gewohnheiten und ihrer Kleidung, die sich seit der Antike kaum verändert hatten, und versuchten diese zu modernisieren. Unter dem Einfluss von Polonisierern führten sie Polnisch in die Synagoge ein und beteten für das Wohlergehen des Landes, in dem sie lebten und ihr Lebensunterhalt verdienten. Einige Assimilationisten ließen sich taufen und nahmen die Befehle der christlichen Religion sehr ernst. Die Anderen betrachteten sich als Leute der jüdischen Glaube und polnischen Volkszugehörigkeit.

Die Lodzermenschen d. h. die Leute der Stadt Lodsch

So zu sagen; eine neue Menschenart: optimistisch, fröhlich, mit der erstaunlichen inneren Kraft erfüllt. Überzeugt, dass alles auch eine gute Seite hat, dass man doch wieder vorwärts gehen wird. Einen würdigen Ehrgeiz hatte er, der zu seinem Leitstern wurde und den er sein Leben lang nicht aus den Augen verlieren pflegte.

Wenn man beispielsweise eine Sitzung des Vorstands der Aktiengesellschaft in deutscher Sprache durchführen konnte, war es nicht erforderlich, Russisch zu sprechen, was den Partnern von polnischer Nationalität sehr gelegen kam. Ein zu diesen Zweck angeheuerter Baltendeutsche (er sprach seinerseits seit der Kindheit fließend Deutsch und Russisch) bereitete die Anträge und Begründungen vor, die erforderlich waren, um nach dem Treffen einige Genehmigungen oder Erlaubnisse von den zaristischen Behörden zu erhalten. Auf die Frage nach ihre Nationalität antwortete ein Lodscher stolz und klug zugleich: Menschen der Stadt Lodz (Lodzermenschen). Aus den Seiten der "Lodzer Zeitung". Freier Zugang - gemeinfrei

Beide Bewegungen wurden von der polnischen Gesellschaft begrüßt

Eine Gesellschaft, die auf diese Weise tatkräftige, in vielen Fällen wohlhabende und einflussreiche Verbündeten im Kampf gegen die in den Jahren 1877-1904 durch das Zarenreich vorgenommene Versuche der Entnationalisierung des Königreichs Polen, sowie der Abgetrennten Länder der polnisch-litauischen Krone (Wilna, Grodna, Brest-Litowsk, Kremenz, etc.) gewann. Bei den Polen gab damals die konservativ-liberale Strömung positiver Philosophie und organischer Arbeit den Ton an. Die positiv gesinnten, doch in ihrem Geiste frei gebliebene Bürger strebten schrittweise soziale Reformen an, erweiterten die polnische Alphabetisierung bei Arbeitern und Bauern, kämpften gegen Trunkenheit und Glücksspiele-Abhbängigkeit und zielten darauf ab, nationale Minderheiten freundschaftlicherweise zu assimilieren.


Nach 1881 es wurde klar, dass ein herzliches Einvernehmen zwischen den positiv gesinnten Bürgern, Polonisierern und Assimilationisten zustande kam


Dies war mit der Verschärfung der zaristischen Politik gegenüber der jüdischen Minderheit im russischen Reich verbunden. Juden gewannen zusätzliche Motivation, sich mit Polen zu verbrüdern; gegen dem Zarenreich. Die zaristichen Beamten sahen sich diesem herzlichen Einvernehmen jedoch größtenteils mit eher wohlwollendem Interesse zu. Erstens, weil die Positivisten und ihre Verbündeten für die Hebung des polnischen und jüdischen Volkes sowie das Aufbewahren der reinen evangelischen Glaube, ruhig arbeiten wollten ohne zu Aufständen oder sozialistischer Revolution zu greifen. Die intelligentesten russischen Polizisten und Beamten sträubten sich dagegen, den polenfeindlichen Anweisungen aus St. Petersburg Folge zu leisten.

Ihrer Meinung nach die Bevölkerung des russischen Teilungsgebiets der ehemaligen Königlichen Republik durch gemeinsame wirtschaftliche Vorteile dauerhaft an Russland gebunden sein sollte. Sie versuchten, die Ideen des Panslawismus (Einheit und Solidarität der slawischen Völker) und des Panrussismus (Mütterchen Russland hat viele Kinder und sollte sie gut behandeln, damit diese sich an es binden können) zu verbreiten. Aus ihrem Standpunkt ausgehend sollte das polnische Volk sein nationales Fortbestehen garantiert haben und gleichzeitig dank der Kenntnis der russischen Sprache sich stärken und reich machen.

Vor diesem komplizierten, paradoxen Hintergrund haben sich günstige Rahmenbedingungen für die Entwicklung der polnischen Presse, vor allem in Warschau und Lodz, in polnischer und deutscher Sprache herausgegeben, ergeben

Parallel dazu erschienen in diesen beiden Städten Zeitungen in russischer Sprache. Lassen Sie uns sie fürs Erste beiseite legen. Der tägliche, enorme Aufwand für die Einrichtung und Veröffentlichung der Tageszeitung wurde von dem Rechtsanwalt Henryk Elzenberg koordiniert. Er war der Sohn eines fortschrittlichen Rabbiners, der Gebetbücher in polnischer Sprache verfasste. Er heiratete eine Polin und trat zum Katholizismus über. Als Rechtsberater von Scheiblers Industriewerke überzeugte er deren Generaldirektor Edward Herbst, großzügige finanzielle Unterstützung bei dieser Arbeit zu leisten. Herbst war einer der am meisten bekannten Polonisierer. Neben der Druckerei des Tageblattes "Dziennik Łódzki" spendete er unter anderem einen der Altäre in der römischkatholischen Kirche der Aufrichtung des Heiligen Kreuzes.

So wurde in der ersten Ausgabe über die Aufgaben der neuen Zeitung berichtet

„Aus der Hauptstadt an der Newa begrüße ich, dass der polnische Presseorgan im Brennpunkt unserer Fabrikindustrie auftaucht, im Brennpunkt, der üblich als nicht polnisch gilt. Nachdem Sie die Schwierigkeiten, die mit unseren Beziehungen verbunden sind, bekämpft haben, werden Sie wahrscheinlich die Aufgabe haben, die nationale Industriekultur in der Bevölkerung zu fördern, um zu beweisen, dass wir einerseits zum Wohle und Ruhm des Landes arbeiten können und andererseits auf dem Höhepunkt moderner wirtschaftlicher Prinzipien stehen. die Toleranz gegenüber allen verkünden, die durch ihre Intelligenz und Arbeit zum allgemeinen Wohl des Landes beitragen. Möge Gott euch segnen!“

Ein weiteres Paradox des russischen Teilungsgebiets Polens bestand daran, dass viele polnischen Untertanen der Zaren vorübergehend und sogar dauerhaft in St. Petersburg lebten. In der Hauptstadt des Zarenreiches fühlten sie sich ausgezeichnet, und diejenigen, die dort eine Frima hatten, machten glänzende Geschäfte. In der Stadt an der Newa gab es nicht den geringsten Groll gegen Ausländer. Sie konnten so viel Polnisch sprechen wie Sie wollten, solange man Gesprächspartner hatte, die diese Sprache sprachen, ohne die geringste Bestrafung oder Verurteilung zu befürchten. Es war die russische Presse, die in St. Petersburg erschien, die versuchte, die polnischen Untertanen des Zaren in ihrem Widerstand gegen Gesetze zu unterstützen, die das Recht zum Gebrauch einheimischer Sprache einschränkten.

Daher auch hatte keine polnische oder polnisch-deutsche Zeitung nicht das geringste Problem damit, dort Mitarbeiter zu finden, die bereit waren in der Regel gut verfasste Berichte aus der russischen Hauptstadt zu schreiben. Berichte, die aus praktischen Gründen notwendig waren, damit alle Interessierten die Veränderungen in Politik und Wirtschaft des riesigen Russlands mitverfolgen und wissen, was ein riesengroßer Absatzmarkt in Russland und China braucht, wie man den chinesischen Tee kauft und zur Weichsel günstig transportiert usw. usw. Dennoch in Bezug auf ihren eigenen Hinterhof äußerte sich die Leitung des Tageblatts mit aller Deutlichkeit.

„Lodscher Tageblatt wird herausgegeben für alle, die es lesen wollen, und wenn es unbedingt darum geht, für wen unsere Zeitung veröffentlicht wird, dann fügen wir hinzu, dass es neben den Einheimischen vor allem um die Bevölkerung geht, die nicht aus diesem Land entstammt, und trotzdem bereit ist oder zumindest daran interessiert sein soll sich mit dem Land zu verschmelzen. Wir haben sogar jeden Grund zu der Annahme, dass die einheimische Bevölkerung ausländischer Herkunft unsere Publikation nicht anders versteht, weil sie in diesen Kreisen mit voller Anerkennung aufgenommen wurde.“

Man lebte unter dem Druck der Vergeltungsmaßnahmen des Russischen Zarentums für den verlorenen polnischen Nationalaufstand aus den Jahren 1863-65

Die Verwendung der polnischen Sprache im öffentlichen Raum wurde fast ausschließlich auf Kirche, Bücher, Zeitungen sowie privaten Geschäftsverkehr gesetzlich begrenzt. Der kulturelle Nationalkampf gegen die Russifizierung musste äußerst vorsichtig geführt werden. In Büchern und Zeitschriften durften Begriffe wie: polnische Nation, Freiheit, Unabhängigkeit, polnisches Vaterland und sogar: unser Land nicht verwendet werden. Hat jemand daran vergessen da konnte es ein Jahr Zuchthaus (Zwangsarbeit in Fußschellen) und zehn Jahre Verbannung nach Asien kosten. Anderseits in derartigen Fällen musste nur ein Mann dafür vor Gericht gestellt werden, und der Mann war der verantwortliche Herausgeber. Der verantwortliche Herausgeber war ein Posten, in der sich die Leute oft wechselten, weil es schwierig war so etwas nervös zu ertragen.

Trotz vieler Hindernisse und Bedrohungen haben polnische Patrioten unermüdlich für ihr Land gearbeitet

Zwar wurde Elzenbergs „Dziennik Łódzki“ (Lodscher Tageblatt) am 31. Dezember 1892 eingestellt, doch bald erschienen in der Stadt an dem Fluss Lodka andere auf Polnisch gedruckte Zeitungen. Die Journalisten der eindeutig polenfreundlichen "Neuen Lodzer Zeitung" haben ihre Arbeit tapfer unterstützt. Während dieses schweren Zeitalters in der polnischen Geschichte die Journalisten haben sich als ein Element der Ordnung, der Arbeit, des Aufbaus gezeigt, und polnische sowie polendeutsche Journalisten waren auf dem russischen TeilungsgebIet weithin respektiert. Diese Journalisten schrieben nur die Wahrheit und billigten die Unterdrückung oder Ausbeutung von Menschen durch Menschen nicht.

Wenn sie nicht die ganze Wahrheit schrieben, da wussten die Leute, dass dies an der Androhung schwerer Strafen lag: Zuchthaus und Dichtmachung von Zeitungen

Ein durchschnittlicher Journalist galt als ein überdurschnittlich ehrlicher Mann, dem zum Beispiel Geld anvertraut werden kann, um Bedürftigen zu helfen. Der Öffentlichkeit war bekannt, dass Journalisten unter schwierigen Bedingungen um Fortschritt und Entwicklung kämpften, und man eilte ihnen mit aller nur erdenklichen Hilfe.


Die Jahre 1884-1918 waren für unabhängige Journalisten des russischen Teilungsgebiets die ruhmreichen Tage gewesen

… und die „Auferstehung des Vaterlandes“ (wie die Wiederherstellung der Unabhängigkeit nach der drei Generationen langen Teilung des ganzen Landes genannt wurde) war in hohem Maße das Ergebnis ihres Fleißes. Genauso wie der Aufstieg der Freiwilligenarmee und die Rettung vor einer schrecklichen Niederlage im Jahr 1920. Erinnern wir uns an unsere tapferen und unbeugsamen Vorfahren, die Arbeitstitanen, echte Europäer! Was sie unter nicht einmal sehr schweren Bedingungen geleistet haben macht uns stolz und ist ein Wegweiser für unsere Zeit.

Zum Schluss noch einmal ein Blick auf Haus Petersilge, das Werk der polnischen Architekten, Vertreter des Jugendstils; Chelminski und Sokolowski. Übrigens ist das Haus des hervorragenden Architekten Sokolowski in der Dzika-Straße (die Wilde Straße, ulica Dzika; dort lebten einst und starben jung die Baluter Revolverhelden) erhalten geblieben, obwohl es umgebaut wurde. Ich werde wahrscheinlich ein anderes Mal darauf zurückkommen. Das Mietshaus Nr. 86 an der Petrykauer Straße (ulica Piotrkowska) ist leider ein der wenigen Beispiele für die alten Baudenkmäler in Lodsch, die in ihrem früheren Glanz restauriert wurden, obwohl es dort nicht alles gut läuft ...