Kościół a państwo w PRL – jaką rolę wyznaczał KRK Gierek (Boże Ciało 1971)

 

Szczyt fasady bazyliki archikatedralnej św. Jana w Warszawie, z orłem, krzyżem i znakiem Niezwyciężonego Słońca (Sol invictus). Polska to Kościół Rzymskokatolicki, a Rzym to Polska!

(Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela przy ul. Świętojańskiej w Warszawie, fot.: Adrian Grycuk, CC B-Y 3.0 - Wikimedia)

10 czerwca 1971. Po raz pierwszy od wielu lat państwo zezwoliło Kościołowi Rzymskiemu na przemarsz księży i wiernych ulicami miast w dniu katolickiego święta Bożego Ciała.

Procesje musiały jednak zostać poważnie ograniczone co do swojego rozmachu ze względu na wyznaczone im krótkie trasy przemarszu

Tak więc na przykład w stolicy Polski procesja rozpoczęła się od mszy w katedrze pod wezwaniem świętego Jana. Pochód katolików ruszył spod tej katedry w kierunku placu przed Zamkiem Królewskim. Jedyną główną ulicą jaką się poruszał było Krakowskie Przedmieście. W ten sposób cały pochód nie wyszedł poza zabytkową dzielnicę, z jej zabudową pochodzącą z XVI, XVII i XVIII wieku.

Przy tym wszyscy doskonale zdawali sobie sprawę z tego, że nie byłoby ani tej dzielnicy ani Warszawy, gdyby nie odbudowa stolicy przez naród polski, który pracował w ramach pełnego zatrudnienia, pewnego i stałego zaopatrzenia w surowce itd. itp. Wszystko to zaś zapewnił ustrój socjaliistyczny oraz sojusz ze Związkiem Radzieckim.

W taki sam sposób przeszły procesje Bożego Ciała w innych wielkich miastach kraju

Kraju, w którym cały czas głoszono, że katolicyzm jest nieodłączny od polskości i w znacznej mierze stanowi jej istotę. W ten sposób rządząca Polska Zjednoczona Partia Robotnicza dawała jednoznacznie do zrozumienia; nowoczesność i przyszłość Polski to my. Jej (na szczęście!) bezpowrotnie miniona przeszłość, z jej pozbawionymi wygód starymi domami to bractwo starych kawalerów, ubranych cały czas na czarno.

Więc niech sobie urządzają parady wokół budowli z dawnych czasów, a nie w kwartałach zabudowy wzniesionych przez Polskę Ludową. Kwartałach zamieszkanych w znacznej mierze przez byłych mieszkańców wsi, którzy wybrali życie w mieście także po to, aby nie być bacznie obserwowani i osądzani na kazaniach przez wiejskiego proboszcza.

Prymas Wyszyński, przyjmujący często postawę niekoronowanego króla Polski, a także kardynał Karol Wojtyła, osobiście poprowadzili tak okrojone procesje w obecnej i dawnej stolicy kraju. W ten sposób jasno wyrazili poparcie dla nowego kierownictwa partyjno-państwowego oraz podjętej przez niego decyzji o złagodzeniu kursu w sprawach kościelnych.

Gomułka przez długie lata nie wyrażał zgody na te przemarsze

Uzasadniał to powołując się na konieczność umiemożliwienia wstrzymywania ruchu na ulicach kraju, który w te czwartki normalnie pracował i potrzebował wolnej drogi dla osób udających się do zakładów pracy oraz powracających z nich do domu. Gierek prezentował podobną postawę nie zezwalając na przemarsz głównymi ulicami i nie dopuszczając do poważnych utrudnień transportu publicznego i prywatnego oraz przewozu artykułów rolnych i przemysłowych.

Wymowa tych faktów także była całkowicie jasna

Nowi i pod każdym względem bardziej tolerancyjni przywódcy już i tak dość tolerancyjnego reżimu komunistycznego w Warszawie przyznali, że największy związek wyznaniowy w kraju ma prawo do udziału w życiu publicznym. Nie ma jednak prawa do odgrywania w nim głównej roli, a tym bardziej podejmowania prób narzucania swoich świąt i poglądów całemu społeczeństwu. Jak miało się okazać Stefan Wyszyński zgadzał się na taką sytuację tylko przez trzy następne lata.

Polski Fiat 125p – symbol dekady lat siedemdziesiątych w naszym kraju, na tle budownictwa mieszkaniowego z czasów gierkowskich, które było wyższe niż katedry. Kościół to kościół, a Polska to Polska!

(zdjęcie autora)

The COVID Economic Impact or it´s the Dollar Crisis Indeed? An ultimate disaster or beginning of the new life?

The fine and versatile Russian thinker and outstanding scholar Mikhail Khazin, the man of high culture who developed internationally important theories. We are dealing here with astonishingly diverse intelectual creations. In this television show he had a change of opinion with an expert on the Arab oil exporting countries of the Persian Gulf.

(A screenshot from You Tube video: В чём подвох фантастических перспектив Ближнего Востока. Михаил Хазин.)

After it was possible to overcome the global financial crisis of 2007-2008, and in the year 2012 also the crisis of euro area, a plenty of people believed we will not see a similar danger for the welfare of many nations in the near future, and probably also in our lifetime. However, at the same time an excellent Russian economist and theoretician Khazin who foreseen this severe crisis four years earlier, expressed quite different opinions.

According to him the main cause of both crises wasn't eliminated

The fact that first the United States (since 1930s, and increasingly since 1970s) and later also the rest of the Western countries began to stimulate individual private demand seems to be the most important circumstance behind the deep economic crisis of the Western world. Because of long-term consequences of the two oil price shocks which occurred during the 1970s and early 1980s (above all the fall of most of the traditional industries in Northern America) the stimulation had to be continued.

Moreover, many new artificial needs associated with the better modern way of life were created by the advertising campaigns and as a result the household expenditures exceeded till the year 2010 their pooled income by more than 20 percent. All this demand stimulation was possible due to increasing amounts of governments' debts and more and more generous personal lending (buyers credits) by private financial companies.

The buyers credits and another so called financial products like credit derivatives were, according to Khazin's theory, possible because the money reserves of private financial institutions were repeteadly enhanced by a very large amount of money issued by the central banks. This so called powered money was lend to them at an increasingly lower bank rate, mainly because the Federal Reserve Board was issuing the main world's currency, the US dollar, on a really grand scale. This small group of people decided for seven decades after the Second World War where the newly issued dollars should go.

This one basic center of emission of new or additional money which is the US Federal Reserve System, was crucial to the whole world order since the year 1980

... as the Westerners waged an undeclared, also victorious war against Soviet Union. First, the demand without which the industrial plants and modern agriculture cannot exist became, so to say, a hostage, although a good treated hostage of United States ruling class.

Second, the grand scaled American rearmament program was easily financed and the US government won, on the background of temporal miltary weakness of Russia and China, another measure of influence to the rest of the world, namely a credible military threat.

Its greatest strength and greatest weakness at the same time, simply because you can’t sit down on bayonets or it’s a stupid thing to launch warplanes and rockets without some important and viable political goals behind, and an idea of criminal mind to send soldiers to death in the battle without an ultimate necessity to do so.

It wasn't, as can be seen, a perfectly just international system but now it's impossible to maintain it at all

Simply because there is such a thing like debt ceiling and it’s a matter of fact that China can't be forced now to sell it's products to the rest of the world for the money controlled by its main rival in the Pacific as well as Indian Ocean. By massive selling out the US Treasury bonds and buiyng gold bullion the red Chinese as well as the Russians had shown that they are not ready to work for the budget of United States anymore. Besides, all the existing financial infrastructure was created for the highest levels of demand in the whole history of the mankind.

To launch a new, more just and endurable ecomic model it would be necessary to attain some balance or equilibrium between the expenditures of householders and their incomes from the wages or pension schemes.

That would be only the first step in the right direction and unfortunately very painful one, worldwide reset of the invested capitals and of profits

Because of the ceasing of demand stimulation with the high powered money the decline in demand must be very sharp one and the scale of the crisis would be much higher than before, including for the Great Depression. When demand goes down to the point of equilibrium for the demand and the income of householders, it could be lower than the 2019 level by fifty percent. Under such a scheme the international finance corporations will become loss-making and the financial markets which we have today will turn obsolete and die like the dinosaurs died. The same fate would be, of course, the fate of offshore zones which are taken away financial resources from many countries.

The purchasing power would fail by about 50 percent and the level of unemployment would be more than forty percent anyway. But then the COVID markets crash came.

The social impact would be huge and most probably very serious, even dangerous ones and inescapable for the whole world, because nowadays almost the entire world economy is a single system of the division of labour, but especially for the Western countries. We should remeber of their limited real economy (production capacities) potential and too many costly and risky business plans (for example the so-called clean or green energies) in which they are involved.

Amid the decline in living standards by two times there will be an unbelievable pressure to rebuild the national economy of every country on entirely another principles and at least here and there unbelievable opportunities to do it on a very successful way too. To write off all the debt will be both a big temptation and quite possible to governments.

The best way to get rid of debts was usually a force majeure like very big war or revolution, but in the face of the worst economic crisis ever there will be no more business as usual

There will be crucial political decisions made to change the world financial and currency exchange model on a quite radical way, and to dump all these financial companies together with their debts and credits. That's much better possibility than to ignite the world or to have a civil war, so there would be no quarell over another options.

There is in the 21st century, of course, also quite impossible to work and produce only for a single national market

... or similar once again, as it was still the case for many countries till the 1960s, and not viable for Great Britain already during the late 18th century.

Fortunately there is a way to save and recover the world economy

… namely to create some independent centers of cinvertible money issuance, being at the same time common markets as well as common technological development zones for many somehow similar nations, with complementary needs and huge material and human reserves for further development and increasing the revenue.

It would be most probably six such continental centers, with a great regional power at the head of every of them

After few years of austerity period and hard work needed to rebuild the industry and gain the new raw materials sources there shall be a better, peaceful future guaranteed for Russia, China, United States, South Africa, India and Brazil as well as for their allies and trade partners. After the good script and scenario will prevail there should be also no fight for the position of the chairman of the new world economy system.

The new objective economic factors would identify London and Great Britain as the most suitable brokerage and intermediary centre for goods trade and best money exchange market

We should remember the British society was organised since centuries for the increase of material wealth by exchange and commerce.

Some wise and hopefully influential British gentlemen would subscribe the following theory ...

Under the new multipolar model of the world something like new British Empire could be a remarkable and fruitful concept of international development and cooperation. Including a favorable way out for some countries of British ancestry or those being British patterned, which could be not interested in participating in a new financial zone leading by China, Russia or Brazil.

Such countries should be allowed to build or rebuild their own special relationship with Britain, crating the seventh financial and industrial zone, the zone of the pound sterling

It would make London, backed on the new wealth and possibilities of the redesigned and genuine British Commonwealth, perhaps including for the new great Royal Merchant Navy, even more attractive as the world financial and exchange site, based on voluntary and non-binding participation.

The new British Commonwealth: peaceful, non-partisan and strong, being perhaps once again the main maritime factor worldwide, could advance the world beyond the age when international relations were decided by force, using the potential of its commerce and skillful diplomacy.

Die Corona-Krise oder Dollar-Krise? Der Untergang oder Anfang des neuen Lebens?

Michail Chasin ist ein feiner und vielseitiger russischer Denker und hervorragender Gelehrte, der Mann der Hochkultur, der international wichtige Theorien erarbeitet hat. Wir haben hier mit dem verblüffend vielfältigem Schaffen zu tun. In dieser Fernsehsendung hatte er ein Meinungswechsel mit einem Kenner der arabischen Erdöl exportierenden Ländern des Persischen Golfes. 

(Ein Bildfenster aus dem Youtube-Video: В чём подвох фантастических перспектив Ближнего Востока. Михаил Хазин)

Nachdem es möglich war, die globale Finanzkrise von 2007-2008 und im Jahr 2012 auch die Krise des Euroraums zu überwinden, glaubten viele Menschen, dass wir in naher Zukunft, wahrscheinlich auch in unserer Lebenszeit keine ähnliche Gefahr für das Wohlergehen ganzer Nationen sehen werden. Zur gleichen Zeit aber äußerte ein ausgezeichneter russischer Volkswirtschaftslehrer und Theoretiker, Michail Chasin, der diese schwere Krise vier Jahre zuvor vorausgesehen hat, ganz andere Meinungen dazu.

Ihm zufolge wurde die Hauptursache für beide Krisen nicht beseitigt

Die Tatsache, dass zuerst die Vereinigten Staaten (seit den 1930er Jahren und zunehmend seit den 1977) und später auch der Rest der westlichen Länder die individuelle private Nachfrage zu stimulieren (die Wirtschaft auf Pump zu halten) begannen, scheint der wichtigste Umstand hinter der tiefen Wirtschaftskrise des Abendlandes zu sein. Aufgrund der langfristigen Folgen der beiden Ölpreisschocks in den 1970er und frühen 1980er Jahren (vor allem aufgrund des Niedergangs der meisten traditionellen Industrien in Nordamerika) musste die Stimulierung fortgesetzt werden.

Die Alternative war eine weit verbreitete Armut und uferlose soziale Unruhe, die zu unvorhersehbaren Ereignissen führen könnten, die möglicherweise viele blutigen politischen Erdbeben nach sich ziehen könnten

Darüber hinaus wurden durch die Werbekampagnen viele neue, künstliche Bedürfnisse im Zusammenhang mit der Vorstellung von einer besseren modernen Lebensweise geschaffen, so dass die Haushaltsausgaben bis zum Jahr 2010 ihr gebündeltes Einkommen um mehr als 20 Prozent überstiegen. All diese Nachfragestimulationen waren aufgrund zunehmender Verschuldung der öffentlichen Hand und immer umfangreicher persönlicher Kredite (Käuferkredite), die durch private Finanzunternehmen mit mehr und mehr günstigen Bedingungen angeboten waren, möglich.

Die Käuferkredite und andere sogenannte Finanzprodukte wie Kreditderivate waren nach Chasins Theorie möglich gewesen, weil die Geldreserven privater Finanzinstitute durch einen sehr großen, immer erneut geschaffenen Geldbetrag der Zentralbanken fortan aufgestockt wurden. Dieses so genannte angetriebene Geld, oder Wirtschaft-Treibstoff-Geld wurde ihnen zu einem zunehmend niedrigeren Bankzinssatz verliehen, hauptsächlich weil die Federal Reserve (der Fed) die Hauptwährung der Welt, den US-Dollar, in riesigem Umfang herausgab. Diese kleine Gruppe von Menschen entschied nach dem Zweiten Weltkrieg, sieben Jahrzehnte lang, darüber wohin die neu geschaffenen Dollar-Geldmengen fliessen würden.

Dieses ein grundlegendes Emissionszentrum für neues oder zusätzliches Geld, das US-Notenbanksystem, war seit dem Jahr 1980 für die gesamte Weltordnung von entscheidender Bedeutung

… als die Westmächte einen nicht erklärten, ebenfalls siegreichen Krieg gegen die Sowjetunion begonnen haben. Erstens wurde die Nachfrage, ohne die die Industrieanlagen und die moderne Landwirtschaft kaum existieren können, sozusagen zu einer Geisel, obwohl sie eine gut behandelte Geisel der US-amerikanischen Oberschicht war.

Zweitens war das groß angelegte amerikanische Wiederaufrüstungsprogramm leicht zu finanzieren, und die US-Regierung gewann vor dem Hintergrund der zeitlichen militärischen Schwäche Russlands und Chinas ein weiteres Mittel um auf den Rest der Welt Einfluss zu nehmen, nämlich eine glaubwürdige militärische Bedrohung.

Dies bedeutete den größten Trumpf und gleichzeitig die schlimmste Versuchung, der diese Regierung erlag. Nur weil es auf die Dauer unmöglich ist auf Bajonetten zu sitzen oder anders ausgedrückt, Kampfflugzeuge in die Luft zu schicken und Raketen abzufeuern, ohne den Plan zu haben, wichtige und durchführbade politische Ziele auf diese Weise zu erreichen, ist ausgesprochen dumm. Und es ist ein Verbrechen, Soldaten in den Kampf zu schicken und ihr Leben aufzuopfern, ohne sie unbedingt so einsetzen zu müssen.

Es war nicht, wie es war zu beweisen, ein vollkommen gerechtes internationales System, aber jetzt ist es unmöglich, es überhaupt aufrechtzuerhalten

... weil es so etwas wie Schuldenobergrenze gibt und es ist eine Tatsache, dass China jetzt nicht gezwungen werden kann, seine Produkte an den Rest der Welt für das Geld zu verkaufen, das von seinem Hauptrivalen im Pazifik und im Indischen Ozean kontrolliert wird. Durch den massiven Ausverkauf der US-Staatsanleihen und den Kauf von Goldbarren hatten sowohl die roten Chinesen als auch die Russen gezeigt, dass sie nicht mehr bereit sind, für den irgendwie ausgeglichenen Staatshaushalt der Vereinigten Staaten zu arbeiten. Außerdem wurde die gesamte vorhandene Finanzinfrastruktur für die Bedürfnisse der höchsten Nachfrage in der gesamten Weltgeschichte geschaffen.

Um ein neues, gerechteres und erträglicheres Wirtschaftsmodell auf den Weg zu bringen, müsste ein gewisses Gleichgewicht zwischen den Ausgaben der Haushalte und ihren Einnahmen aus den Löhnen oder Rentensystemen erreicht werden.

Dies wäre jedoch nur der erste Schritt in die richtige Richtung und würde leider eine äußerst schmerzhafte Rückstellung des investierten Kapitals und der daraus erzielten Einnahmen, und dabei weltweit, bedeuten

Aufgrund der Einstellung der Nachfragestimulation mit dem frischen Geld muss eines Tages der Nachfragerückgang sehr stark sein, und das Ausmaß der Krise wäre viel höher als zuvor, auch während der Weltwirtschaftskrise der 1930er Jahre. Wenn die Nachfrage bis zum Gleichgewicht der Nachfrage und des Einkommens der Haushalte sinkt, könnte sie um fünfzig Prozent unter dem Niveau von 2019 liegen. Im Rahmen des derartigen Schema werden die internationalen Finanzkonzerne verlustbringend werden, und die Finanzmärkte, die wir heute haben, werden schnell überflüssig und sterben, wie einst die Dinosaurier ausgestorben sind. Das gleiche Schicksal wäre natürlich das Schicksal von Offshore-Zonen, nach denen vielen Ländern finanzielle Ressourcen entzogen werden.

Die Kaufkraft würde so oder so um etwa 50 Prozent schrumpfen und die Arbeitslosigkeit würde mehr als vierzig Prozent betragen. Da kam aber die Corona-Krise...

Die sozialen Folgen wären gewaltig und höchstwahrscheinlich sehr schwerwiegend, sogar gefährlich und für die ganze Welt unausweichlich, denn heutzutage ist die gesamte Weltwirtschaft ein einziges System der Arbeitsteilung, insbesondere aber für die westlichen Länder. Wir sollten uns an ihr begrenztes realwirtschaftliches Potenzial (Produktionskapazitäten) und an zu viele kostspielige und riskante Geschäftspläne (zum Beispiel die sogenannten sauberen oder grünen Energien) erinnern, an denen sie beteiligt sind.

Inmitten des zweifachen Rückgangs des Lebensstandards wird es einen unglaublichen Druck geben, die Volkswirtschaft jedes Landes nach ganz anderen Prinzipien wieder aufzubauen, und zumindest hier und da unbeschreiblich günstige Möglichkeiten, dies auch auf sehr erfolgreiche Weise zu tun. Alle Schulden abzuschreiben, wird sowohl eine große Versuchung für die Regierungen sein als auch durchaus möglich sein.

Der beste Weg, um Schulden loszuwerden, war normalerweise höhere Gewalt wie ein sehr großer Krieg oder eine Revolution, aber angesichts der schlimmsten Wirtschaftskrise aller Zeiten wird es keine übliche Politik und Wirtschaft mehr geben

Es werden entscheidende politische Entscheidungen getroffen, um das weltweite Finanz- und Wechselkursmodell auf radikale Weise zu ändern und all diese Finanzunternehmen zusammen mit ihren Schulden und Krediten ohne weiteres zu sinken. Das ist eine viel bessere Möglichkeit, als die Welt in Brand zu stecken oder einen Bürgerkrieg zu führen, also würde es keinen großen Streit um andere Optionen geben.

Es ist natürlich im 21. Jahrhundert auch völlig unmöglich, nur für eigenen nationalen Binnenmarkt zu arbeiten und zu produzieren

oder die Sachen irgendwie nach diesem Muster wieder zu gestalten, wie es noch bis in die 1960er Jahre für viele Länder der Fall war, und für Großbritannien bereits im späten 18. Jahrhundert dies nicht mehr machbar war.

Glücklicherweise gibt es eine Möglichkeit, die Weltwirtschaft zu retten und wiederherzustellen

… nämlich einige unabhängige Zentren für das Schöpfen von konvertierbarem Geld zu schaffen, die gleichzeitig gemeinsame Märkte sowie gemeinsame technologische Entwicklungszonen für viele irgendwie ähnliche Nationen mit komplementären Bedürfnissen werden. Diese sollen auch riesigen materiellen sowie menschlichen Reserven zur Weiterentwicklung und Umsatzsteigerung besitzen.

Es wäre höchstwahrscheinlich sechs solche kontinentale Zentren geben, an deren Spitze in der Zukunft jeweils eine große regionale Großmacht stehe

Nach einigen Jahren der strengen Sparmaßnahmen und harter Arbeit, die erforderlich werden, um die Industrie wieder aufzubauen und neue Rohstoffquellen zu erschließen werde, Chasin zufolge, Russland, China, den Vereinigten Staaten, Südafrika, Indien und Brasilien sowie ihren Verbündeten und Handelspartner eine bessere, friedliche Zukunft garantiert. Nachdem sich das gute Drehbuch und Szenario durchgesetzt hat, sollte es auch finden keinen Kampf um den Posten des Vorsitzenden des neuen Weltwirtschaftssystems statt.

Neue objektive wirtschaftliche Faktoren würden darauf hinweisen, dass London und Großbritannien der am besten geeignete Platz für die Sondernbestellungen und Vermittlung bei dem Warenhandel, als auch die beste große Wechselstube sind

Wir sollen uns daran erinnern, dass die britische Gesellschaft seit Jahrhunderten zur Steigerung des materiellen Wohlstands durch Austausch und Handel organisiert wurde.

Einige kluge und hoffentlich einflussreiche britische vornehme Herren würden die folgende Theorie unterstützen...

Unter dem neuen multipolaren Modell der Welt wird so etwas wie das neue britische Weltreich ein bemerkenswertes und fruchtbares Konzept der internationalen Entwicklung und Zusammenarbeit sein, einschließlich eines günstigen Auswegs für einige Länder britischer Abstammung oder solche welche mehr oder weniger britisch geprägt sind, die an einer Teilnahme in einer neuen Finanzzone, die von China, Russland oder Brasilien angeführt wird, interessiert sein könnten.

Diesen Ländern sollte es gestattet sein, ihre eigenen besonderen Beziehungen zu Großbritannien zu erweitern oder wiederherzustellen, indem sie die siebte Finanz- und Industriezone, die Zone von Pfund Sterling, bilden können

Es würde London, auf dem neuen Reichtum und die Möglichkeiten des neu gestalteten und britischen Commonwealth aus der wahren Begebenheit, vielleicht auch auf der neuen großen Königlichen Handelsmarine (Royal Merchant Navy) gestützt, als weltweite Finanz- und Wechselplatz, die auf freiwilliger und unverbindlicher Beteiligung basiert, noch attraktiver machen.

Die neue britische Völkergemeinschaft: friedlich, unparteiisch und stark, vielleicht wieder der wichtigste maritime Faktor weltweit, könnte die Welt über das Zeitalter hinaus voranbringen, wo der Gestalt der internationalen Beziehungen mit Gewalt und Drohungen bestimmt wurde, und mit diplomatischen sowie wirtschaftlichen Mitteln eine sehr lange Zeit des Friedens und des Fortschritts gewährleisten.

Kryzys pandemii koronawirusa czy dolara? Czy nas zabije czy nas wzmocni?

Michaił Chazin – znakomity i wszechstronny rosyjski myśliciel oraz wybitny uczony. Człowiek wielkiej kultury, który rozwija teorie o znaczeniu międzynarodowym. W jego przypadku mamy do czynienia z zadziwiająco różnorodną twórczością. W tym programie telewizyjnym wymieniał zdania ze znawcą spraw arabskich krajów naftowych znad Zatoki Perskiej.

(Kadr z wideo z YouTube: В чём подвох фантастических перспектив Ближнего Востока. Михаил Хазин)

Po tym, jak udało się przezwyciężyć światowy kryzys finansowy lat 2007-2008, a w roku 2012 także kryzys strefy euro, mnóstwo ludzi uwierzyło, że w najbliższej przyszłości, prawdopodobnie także za naszego życia nie zobaczymy już więcej podobnego zagrożenia dla dobrobytu wielu narodów. W tym samym czasie jednak znakomity rosyjski ekonomista i teoretyk Michaił Chazin, który cztery lata wcześniej przewidział ten poważny kryzys, wypowiadał się zupełnie inaczej.

Jego zdaniem główna przyczyna obu kryzysów nie została wyeliminowana

Fakt, że najpierw Stany Zjednoczone (od lat trzydziestych, a coraz częściej od lat siedemdziesiątych), a później także pozostałe kraje zachodnie zaczęły stymulować prywatny popyt indywidualny, wydaje się najważniejszą przesłanką przewlekłego kryzysu gospodarczego świata zachodniego. Ze względu na długoterminowe następstwa dwóch wstrząsów naftowych, które miały miejsce w latach siedemdziesiątych i na początku lat osiemdziesiątych (przede wszystkim upadek większości tradycyjnych gałęzi przemysłu w Ameryce Północnej), konieczne było podtrzymywanie tej stymulacji.

Alternatywą było powszechne ubóstwo i niepokoje społeczne, prowadzące do nieprzewidywalnych, być może połączonych z wielkim rozlewem krwi politycznych trzęsień ziemi

Ponadto kampanie reklamowe wytworzyły wiele nowych sztucznych potrzeb, kojarzonych z lepszym nowoczesnym stylem życia, w wyniku czego wydatki gospodarstw domowych do 2010 r. przekroczyły o ponad 20 procent stojące do ich dyspozycji dochody. Cała ta stymulacja popytu była możliwa dzięki rosnącym kwotom zadłużenia publicznego i coraz bardziej hojnym pożyczkom osobistym (kredyty dla nabywców) ze strony prywatnych firm finansowych.

Jak wynika z teorii Chazina; udzielanie przez banki kredytów konsumpcyjnych oraz tworzenie tak zwanych kredytowych instrumentów pochodnych (derywatyw) stało się możliwe dzięki temu, że ogromny nadmiar pieniędzy emisyjnych (emitowanych, w tym drukowanych jako banknoty, przez banki centralne, inaczej: emisyjne) zasilał prywatne firmy finansowe. Ten pieniądz emisyjny, wprawiający w ruch wszystko, w co tylko został wpompowany, trafiał do tych firm w zamian za płacenie od niego coraz niższych odsetek – obniżano dla nich stopę dyskontową. Główną tego przyczyną było emitowanie na ogromną skalę głównej waluty światowej – dolara amerykańskiego, przez Urząd Rezerwy Federalnej. Ta niewielka grupa ludzi decydowała przez siedem dziesięcioleci po drugiej wojnie światowej o tym dokąd mają trafić nowo wyemitowane dolary.

Ten jeden podstawowy ośrodek emisji nowych lub dodatkowych pieniędzy, jakim jest System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych, odegrał kluczową rolę w ramach całego porządku światowego tworzonego od roku 1980

… kiedy to ludzie Zachodu rozpoczęli niewypowiedzianą, acz zwycięską wojnę ze Związkiem Radzieckim. Po pierwsze popyt, bez którego nie mogą istnieć zakłady przemysłowe ani nowoczesne rolnictwo stał się zakładnikiem amerykańskiej wierchuszki, aczkolwiek był przez nią dobrze traktowany.

Po drugie, zakrojony na wielką skalę amerykański program zbrojeniowy został z łatwością sfinansowany, zaś rząd Stanów Zjednoczonych zyskał – na tle czasowej militarnej słabości Chin i Rosji – kolejny środek wywierania wpływu na zachowanie reszty świata, a mianowicie wiarygodne zagrożenie użyciem siły.

Oznaczało to największy atut, a zarazem największą pokusę jakiej ten rząd ulegał. Po prostu dlatego, że nie da się zbyt długo siedzieć na bagnetach czy też, ujmując to inaczej, wysyłanie w powietrze samolotów bojowych i odpalanie rakiet bez planu osiągnięcia w ten sposób ważnych i wykonalnych celów politycznych jest przejawem głupoty. Zaś wysyłanie żołnierzy na śmierć w walce bez nieodzownej konieczności użycia ich w ten sposób to zbrodnia.

Był to, jak to było do wykazania, system międzynarodowy nie mający wiele wspólnego ze sprawiedliwością. Obecnie jednak jest to system, który w ogóle przestaje działać.

Po prostu dlatego, że jest coś takiego jak pułap (praktycznie nieprzekraczalny poziom) zadłużenia. Poza tym zaś fakty są takie, że Chin nie da się już dłużej zmuszać do sprzedawania wyprodukowanych przez nie towarów za pieniądze kontrolowane przez ich głównego rywala na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim. Masowo wyprzedając amerykańskie obligacje skarbowe i kupując sztaby złota dla skarbu państwa czerwoni Chińczycy i Rosjanie pokazali, że nie mają już dłużej ochoty pracować na jako takie zrównoważenie budżetu USA. Nawet pomijając to wszystko trzeba pamiętać o tym, że cała obecnie istniejąca sieć instytucji finansowych powstała w celu zaspokajania potrzeb związanych z najwyższym poziomem popytu jaki pojawił się od początku świata.

Powstanie nowego, bardziej sprawiedliwego i trwałego ładu ekonomicznego będzie zapewne wymagać osiągnięcia pewnego punktu równowagi między wydatkami gospodarstw domowych a ich dochodami z płac oraz rent i emerytur.

Byłby to jednak dopiero pierwszy krok we właściwym kierunku, oznaczający przy tym niestety niezwykle bolesne wyzerowanie zainwestowanych kapitałów oraz uzyskiwanych z nich dochodów, na dodatek na całym świecie

Ze względu na przerwanie nakręcania popytu przy pomocy refinansowania emisyjnego spadek popytu będzie musiał być nadzwyczaj dotkliwy, zaś skala załamania gospodarczego może być jeszcze większa niż to miało miejsce w okresie wielkiego kryzysu lat trzydziestych. Kiedy popyt zacznie spadać aż do punktu, w którym osiągnie z powrotem pełne pokrycie w dochodach gospodarstw domowych może się okazać, że ten spadek doszedł do 50 procent popytu z roku 2019. W tak zmienionych warunkach takie międzynarodowe koncerny finansowe jakie znamy obecnie zaczną przynosić straty i wymrą jak dinozaury. Rzecz oczywista, ten sam los spotka tzw. raje bezpodatkowe, w których obecnie znikają rezerwy finansowe wielu krajów.

Siła nabywcza tak czy owak spadłaby o około 50 procent, a poziom bezrobocia wyniósłby ponad czterdzieści procent. Nadszedł jednak kryzys pandemii koronawirusa.

Konsekwencje społeczne byłyby ogromne i zapewne bardzo poważne, a nawet niebezpieczne, przy tym nieuniknione dla całego świata, ponieważ obecnie cała gospodarka światowa stanowi jednolity system podziału pracy, ale przede wszystkim dla krajów zachodnich. Należy pamiętać o ich ograniczonym potencjale realnego sektora gospodarki (zakładów produkcyjnych) i zbyt wielu kosztownych i ryzykownych projektach (np. pozyskanie tzw. czystej energii), w które są zaangażowane. Jakieś alibi, jakiś kozioł ofiarny, to w tej sytuacji prawdziwy dar losu dla rządów.

W obliczu spadku stopy życiowej o połowę pojawi się niesamowity nacisk, aby odbudować gospodarkę narodową każdego kraju na zupełnie innych zasadach, a przynajmniej tu i ówdzie ogromne możliwości dokonania tego z ogromnym powodzeniem. Umorzenie całego zadłużenia będzie wielką pokusą dla rządów, a zarazem stanie się jak najbardziej wykonalne.

Najlepszym sposobem na pozbycie się długów była zazwyczaj siła wyższa, taka jak naprawdę wielka wojna albo rewolucja, ale w obliczu najgorszego kryzysu gospodarczego w historii nie będzie już prowadzenia interesów jak zwykle

Podjęte zostaną kluczowe decyzje polityczne, prowadzące do radykalnej zmiany światowego modelu finansów i wymiany walut, a oznaczające m. in. porzucenie na łaskę losu wszystkich tych firm finansowych wraz z ich długami oraz kredytami. To o wiele lepsza możliwość niż podpalenie świata lub wojna domowa, więc nie byłoby wielkich sporów o to czy wybrać tamte opcje.

W XXI wieku jest oczywiście również niemożliwe aby zacząć znowu pracować i produkować tylko na jeden rynek krajowy

… względnie coś koło tego, jak to było w wielu krajach do lat sześćdziesiątych XX wieku, a co było niewykonalne dla Wielkiej Brytanii już pod koniec XVIII wieku.

Na szczęście jest coś co można zrobić w celu uratowania i ożywienia światowej gospodarki

... a mianowicie stworzenie niezależnych ośrodków emisji nowych walut wymienialnych, opartych o strefę rozwoju technologicznego i wspólny rynek dla wielu przynajmniej do pewnego stopnia podobnych do siebie narodów, o uzupełniających się nawzajem potrzebach. Stref posiadających zarazem ogromne rezerwy na dalszy rozwój i zwiększanie przychodów.

Najprawdopodobniej byłoby sześć takich ośrodków kontynentalnych, na czele każdego z których stanie wielkie mocarstwo regionalne.

Po kilku latach zaciskania pasa i ciężkiej pracy niezbędnej do odbudowy przemysłu i pozyskania nowych źródeł surowców Rosja, Chiny, Stany Zjednoczone, RPA, Indie i Brazylia, a także ich sojusznicy i partnerzy handlowi będą zapewne mieli zapewnioną lepszą, spokojną przyszłość. Po zwycięstwie tego dobrego scenariusza nie powinno też dojść walki o stanowisko prezesa nowego systemu gospodarki światowej.

Nowe, obiektywne czynniki ekonomiczne pozwoliłyby wskazać na Londyn i Wielką Brytanię jako najbardziej odpowiednie centrum składania zamówień oraz pośrednictwa w handlu towarami, a także najlepszy wiełki kantor wymiany walut.

Powinniśmy pamiętać, że społeczeństwo brytyjskie od wieków było zorganizowane w sposób odpowiedni do powiększania bogactwa materialnego poprzez wymianę i handel.

Kilku mądrych oraz (miejmy nadzieję) również wpływowych brytyjskich dżentelmenów byłoby gotowych podpisać się pod następującą teorią...

W ramach nowego, wielobiegunowego modelu świata coś w rodzaju nowego Imperium Brytyjskiego staloby się godną i owocną koncepcją międzynarodowego rozwoju i współpracy, w tym korzystną drogą wyjścia dla niektórych krajów brytyjskiego pochodzenia lub wzorujących się na Wielkiej Brytanii, które mogłyby nie być zainteresowane udziałem w nowej strefie finansowej prowadzonej przez Chiny, Rosję czy Brazylię.

Takie kraje powinny mieć możliwość budowania lub odbudowywania własnych specjalnych stosunków z Wielką Brytanią, tworząc siódmą strefę finansowo-przemysłową, strefę funta szterlinga.

Dzięki temu Londyn, wsparty o nowy dobrobyt i wielkie możliwości przeprojektowanej Brytyjskiej Wspólnoty Narodów z prawdziwego zdarzenia, być może również nową, wielką i wspaniałą Królewską Marynarkę Handlową, stałby się jeszcze bardziej atrakcyjny jako światowy ośrodek finansowy i handlowy, działający na zasadzie dobrowolnego i niewiążącego uczestnictwa.

Nowa Wspólnota Brytyjska: pokojowa, bezstronna i silna, będąc być może znowu główną potęgą morską, może rozwiązać problem zapewnienia pokoju i spokoju w sprawach międzynarodowych. Mianowicie poprzez środki dyplomatyczne (oraz proponując korzystną współpracę gospodarczą) wyeliminowanie groźby użycia siły w celu wymuszania nierozsądnych i niesprawiedliwych rozwiązań.